Tokenomics Nedir?
Tokenomics; “token ekonomisi” olarak adlandırılan ölçeklerin konsept adıdır. Yani bir kripto projesi için gelecek dönemlerde öngörülebilecek değerlerin ölçülmesine yarar. Ekonomik açıdan yatırımların kazanca dönüştürülmesi için çeşitli yöntem ve değerlendirme ölçütleri mevcuttur. Bu durum token yatırım tercihlerinin geleceğe yönelik ölçümlenmesi için de geçerlidir.
Tokenomics kavramını daha iyi anlayabilmek adına “tokenize etme” kavramını tanımlamak gerekir. Tokenize etmek; bir ürün veya hizmetin kripto birimlere bağlı token’lar aracılığıyla değere kavuşmasıdır. Yani somut veya soyut herhangi bir ürün, hizmet ya da projenin token’lar aracılığıyla birim değerine kavuşmasına “tokenize etmek” adı verilir.
Tokenize edilen ürün ve hizmetlerin hangi fon limitlerinde, ne kadar ve nasıl değer kazanabileceğini hesaplamak için çeşitli yöntemler kullanılır. İşte tüm bu parametreler aracılığıyla tokenize edilen değerlerin gelecekte kazanç getirip getirmeyeceğini saptayan uygulama konseptinin adı tokenomics’tir.
Yatırımcılar için coin piyasası üzerinden token’larla işlem yapmak, kazançlı tercihlerin planlanmasıyla mümkündür. Bu tercihlerin planlaması, tokenomics araştırmaları kapsamında mümkün hale gelir. Token’ın ekonomisi kavramına göre bir token’a yatırım yapmak, onun arzından pay almak veya projenin tokenize edilmesini sağlamak için geleceğe yönelik stratejik analizlere ihtiyaç duyulur. Bu bağlamda tokenomics konsepti coin piyasasında işlem yapmak isteyen yatırımcılar için en kritik değerlendirme ölçütüdür.
Geleneksel ekonomide olduğu gibi tokenomics de temelde 2 dala ayrılır;
- Microtokenomics: Tek bir defter sisteminden gelen kuvvetlere odaklanır. Bir blokchain’in belirli parametreleri ve network’ün bireysel özellikleri ile ilgilenir.
- Macrotokenomics: DLT (Dağıtılmış Defter Teknolojisi) network’ünün tüm ekosistemiyle ilgilenir. Yönetim ekipleri, borsa ve iş ortakları gibi üçüncü tarafların eylemlerine bağlıdır.
Token Nedir?
Bankalar tarafından yapılan para arzının ilk dönemlerinde, paranın değeri altın ve diğer değerli madenlerle bağlantılıydı. Yani fiziki bir paranın değeri aslında temsil ettiği madenin hacmi ve kıymetiyle doğru orantılıydı.
Token da tıpkı bu sistemde olduğu gibi bağlı olunan kripto paranın değeriyle orantılı olarak kullanılabilen, kendine ait bir blok zinciri olmayan, değerinin aslında kurgulandığı projeye ait kripto para üzerinden belirlendiği kripto birimlerdir.
Kripto paralarla token’lar arasındaki en temel fark blokzincirdir. Tokenomics incelemelerinde bu konuya yönelik ayrım ve tanımlama yatırımcılar için oldukça önemlidir. Coinlerin merkeziyetsiz yapısı ve kendine ait blokzinciri olması; onların aktarım, kullanım, arz ve tespitinde özgünlük yaratır. Ancak token’lar değerleri bağıl kripto birimlerdir ve merkezleri kurgulandıkları coin değerleridir.
Tokenomics konseptinin işlevselliğinden faydalanmak isteyen yatırımcılar için token kavramının anlaşılması önem taşır. Token’lar temelde bağlı oldukları kripto paranın değerine oranla birim değere ulaşır. Bu durum kâğıt paranın altına olan bağlılığıyla eş değerdir. Nasıl ki merkez bankaları bir süre sonra belirlenen maden kadar değeri olacağını düşünerek para basıp, sonrasında para değerini bu madenin değerine ulaştıramaz ve devalüasyona sebep olurlarsa; aynı durum token üretiminde yaşandığında benzer bir enflasyon ve devalüasyon meydana gelir.
Token’lar kendi ekosisteminde bulunan bir şey için somut olarak temsil sunan ve değeri bu temsilin zemini olan kripto paraya bağlı birimlerdir. Kripto piyasalarında token’lar bir gayrimenkulü, uçuş milini, oyun puanını, hisse senedini ya da bir oy kullanma hakkını temsil edebilir. Tokenomics konseptinin kritik unsurlarından biri olan token’laştırma bu temsillerin değerlerindeki artışın ölçüm öngörülerine dayanır.
Tokenomics Neleri İnceler?
Tokenomics kripto para kullanımının ortaya çıkışıyla yaygınlaşmış olsa da aslında değer birimlerinin kullanılmasından itibaren hayatımızda olan bir çalışma alanıdır. Günlük yaşamda kullanılan pek çok şey aslında token’dır.
Örneğin; para vererek satın alınan bir sinema bileti, değeri belirlenmiş olan seyrin bedelinin ödendiğini temsil eden fiziki bir token’dır. İşte kripto dünyasının token’ları için de aynı mantık söz konusudur ve tokenomics konseptinde amaç bu temsili değerin fonlanmasındaki süreci araştırmaktır.
Tokenomics; üretilen projelerin paraların yerine kullanılması için geliştirilen token’lar için bir öngörü ve tespit sistemidir. Bu sistem aynı zamanda token’ların değerini ilgilendiren her şeyi ve kurgulandıkları kripto paranın ekosistemini inceler. Böylece token’larla ilgili potansiyel değer analizi yapmak mümkün olur.
White Paper (Projenin Amacı)
White paper ürün ve hizmetlerin sunumunda amaç, çalışma prensibi ve teknik özellikler gibi kritik bilgilendirmelerin yapıldığı kılavuzlardır. Bu kılavuzlar aracılığıyla özellikle yeni piyasaya sürülecek olan proje ya da kripto birimlerin içerik bilgisi aktarılır. Böylece yatırımcılar için bilinçli ve şeffaf bir yatırım süreci, güvenilir bir zeminde gerçekleştirilebilir. Tokenomics konseptinde bir kripto değerin ilk analizleri white paper’lar üzerinden yapılır.
İşlem Hacmi
Tokenomics için önemli analiz verilerinden bir diğeri işlem hacmi değerlendirmeleridir. Yatırımlarında bu konsepti kullananlar için bir kripto varlığın aylık işlem hacmi yatırım yapılmak istenen token hakkında önemli bilgiler verir. Ait olduğu ekosisteme faydası olan, geniş kitlelerin rağbet göstererek elinde tuttuğu, büyük kripto borsalarında listelemesi yapılan kripto varlıklar için tokenomics verileri genellikle olumlu sonuçlar verir ve yatırıma uygunlukları tescillenebilir.
Token Arzı
Şirketlerin borsada fon toplamak amacıyla satışa sunduğu ilk satış hisseleri, aslında o şirketin varlık değerini temsil eder. Token arzı da tıpkı bu işlemlerde olduğu gibi bağlı olduğu kripto paranın değerini arz etmek için satışa sunulur. Böylece fon toplamak ve kripto paranın yayılımını sağlamak mümkün hale gelir. Her token aslında temsil ettiği kripto para birimi için bir erişim projesidir. Tokenomics konseptinde önemli değerleme ölçütlerinden biri de token arzıdır.
Token Dağıtım Yöntemi
Token’ların geniş kitlelere yayılabilmesi için geliştirilen pek çok dağıtım yöntemi mevcuttur. Özellikle kripto para çeşitlerinin hızla çoğalması, yatırımcıların takibini zorlaştırmış ve belirli kripto paralar üzerindeki ilgiyi azaltmıştır.
Tokenomics’in araştırma alanlarından biri olan token dağıtım yöntemleri arasında en çok kullanılan iki yöntem airdrop ve lockdrop’tır.
- Airdrop
Kripto airdrop’ları startup’lar tarafından tanıtım amacıyla tasarlanan stratejilerdir. Bu tasarılarda amaç yerel kripto paranın geniş kitlelere ulaşmasını sağlamak ve yerleşik bir portföy oluşturabilmektir. Projeyle birlikte token’ların kripto paraları kullanıcılara ücretsiz şekilde gönderilir. Kripto parayı tanımaları, yatırım avantajlarını test etmeleri için bir dağıtım zinciri başlatılır. Bazen bu paraları almaları için projeye ait faaliyetleri uygulamaları beklenir.
Kripto airdrop’ı, kripto startup’ları tarafından projelerini ve yeni token’larını tanıtmak için kullanılan bir pazarlama stratejisidir. Projenin yerel kripto parası mevcut ve potansiyel kullanıcılara ücretsiz olarak dağıtılır. Bazen, kullanıcıların token ya da coin’leri alabilmeleri için projeyi sosyal medya hesaplarından takip etmek ve gönderilerini paylaşmak gibi basit bazı promosyon faaliyetlerini tamamlamaları gerekir.
- Lockdrop
Lockdrop dağıtım yöntemleri içinde son dönemin en yaygın kullanılan projeleri arasında yer alır. Geniş bir ağda token’ları dağıtmak için oldukça elverişli bir yöntemdir. ICO uygulamaları ve airdrop’lara benzer fakat fon artırmaya ihtiyaç duymaz. Belli bir networkte token’ı olan yatırımcılar akıllı kontrat sayesinde token’larını kilitleyebilir. Bu yolla ne kadar token kilitlerlerse daha sonra aynı networkte o kadar çok token alabilirler.
Tokenomics Nasıl Uygulanır?
Tokenomics konseptini uygulamak isteyen yatırımcıların bu konsepte ait temel unsurlara hâkim olması ve piyasa takibinde bilinçli hareket etmesi önemlidir. Tokenomics’e göre token’ların değerini ilgilendiren ve geleceklerini tayin eden dört temel etken bulunur. Bunlar; arz, fayda, dağılım ve kullanıcı kitlesidir. Bir token’ı, tokenomics verilerini takip ederek değerlendirmek için bu dört temel verinin bütüncül şekilde analiz edilmesi gerekir. Yani arzlar içinde özellikle dağıtım konseptleri ve white paper çalışmaları önemli değerlendirme unsurlarıdır.
Kripto paralar üzerinden finansal kazançlar elde etme için güncel, dinamik, pratik ve işlevsel uygulamalara ihtiyaç duyulur. Felixo Exchange sayesinde kripto dünyasına adım atmak isteyen ya da bu alanda kazançlarını artırmak isteyen herkes nitelikli kripto yönetimini yaratabilir.
Hemen Felixo Exchange’i indirin, 7/24 destek sunan profesyonel kripto platformumuzda BTC, ETH ve diğer altcoinleri güvenle alıp satmaya başlayın!
